Het verbale geweld waarmee de Poolse regering en vooraanstaande EU-politici elkaar momenteel te lijf gaan, doet in het Kremlin waarschijnlijk champagnekurken knallen. Afgezien van de nationalistische EU-haters en de Poetin, heeft niemand iets te winnen bij deze escalatie. De Poolse regeringsleider Mateusz Morawiecki heeft in het Europees Parlement op geloofwaardige wijze uitgelegd dat zijn regering de EU niet wil verlaten, dat een grote meerderheid van de Polen (net als de kiezers van PiS) voor de EU is en tegen een "Polexit". Hongarije neemt een soortgelijk standpunt in. Waarom dreigen sommige zedenmeester van Europa, zoals de Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken Asselborn en onze minister president Rutte, dan met uitsluiting van Polen en Hongarije?
Uitzetting is niet geregeld in de EU-Verdragen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, die doorgaans graag rapportcijfers uitdeelt, zou dan ook alle reden hebben om dergelijke opruiende toespraken te berispen. Net zoals zij het constitutionele hof en de regering van Polen berispt omdat zij de voorrang van het EU-recht boven de grondwet van hun land niet volledig erkennen. De regering in Warschau ontkent niet dat het EU-recht overal geldt waar de EU volgens het Verdrag van Lissabon bevoegd is, maar klaagt over EU-regelgeving zonder rechtsgrondslag.
De Europese Unie is namelijk geen Statenbond, noch een louter economische gemeenschap, maar een gemeenschap van waarden en rechten. Wie zich daarbij aansluit, geeft een stukje van die nationale soevereiniteit op die in het tijdperk van de globalisering toch al een illusie is geworden. Als rechtsgemeenschap echter, mag en moet de EU de rechtsstatelijke positie van haar leden eerbiedigen. De EU is niet algemeen bevoegd, maar alleen wanneer zulks nadrukkelijk vastgelegd in de verdragen is vastgelegd. Het subsidiariteitsbeginsel prevaleert derhalve.
Waar is Ursula von der Leyen, die zich o zo graag opwerpt als hoedster van de EU, wanneer het Europees Parlement, in flagrante strijd met het subsidiariteitsbeginsel, eisen stelt op het gebied van huwelijk, gezin of abortuswetgeving? Heeft zij ook maar met één woord gerept over het radicale Matić-voorstel, waarin abortus - in strijd met de wet en de verdragen - als een mensenrecht wordt aangemerkt? Diezelfde von der Leyen dringt aan op harmonisatie van de adoptiewetgeving in de hele EU? Noch de wet, noch de Europese waarden rechtvaardigen dit. Het hoofd van de Commissie voert met veel pathos een ideologische agenda uit en misbruikt daarvoor de Europese gedachte.
Alsof de snel voortschrijdende ideologisering nog meer bewijs nodig had, eisten liberale en linkse EP-leden eerder deze maand dat de EU de betalingen aan Polen bevriest zolang er "LGBTI-vrije zones" zijn. De vrijheid van abortus en de vrijheid van LGBTI worden bedreigd", aldus sommigen die zichzelf zien als verdedigers van de mensenrechten. Wie vandaag Europa echt wil, moet het niet alleen verdedigen tegen nationalistische middelpuntvliedende krachten, maar ook tegen een ideologische toe-eigening die het recht en het geld van Europa misbruikt voor de ideologische heropvoeding van de laatste overblijvende recalcitrante Europeanen.