Op het World Economic Forum (WEF) - het speeltje van Claus Schwaab - is Yuval Noah Harari een graag geziene gast. Hij neemt ons mee in zijn visie op de toekomst van de mens en wat de mens nu eigenlijk in wezen is. Harari bouwt zijn toekomstvisie op zijn mensbeeld. Voor hem is de mens niets meer dan een dier die zijn heerschappij over andere dieren heeft verworven door zelfbedachte concepten als het ‘Ik’, de vrije wil en God. Ook deze laatste heeft de mens zelf uitgevonden en zich eigen gemaakt. En onze hersenen werken zoals een computer. Gezien het feit dat processoren en algoritmen steeds sneller worden, zullen mens en machine steeds meer samensmelten en de technisch optimaal functionerende nieuwe mens zal de Homo Sapiens steeds meer naar de achtergrond doen verdwijnen. Ziektes zullen uitgebannen zijn en we leven veel langer, aldus nog steeds Harari. Je vraagt je af waar een mens nog dood aan kan gaan. Het is het beeld van het transhumanisme, waarbij het Ik, de vrije wil en God geen rol meer spelen.
Harari is er duidelijk over: “voor de vrije wil is geen plaats meer”. Doorgaans zijn dit teksten die passen bij de schurk in James Bond-verhalen die de wereld naar zijn hand wil zetten. Harari wordt er door zijn invloedrijke Davos-vriendjes om geprezen. Tot voor kort kenschetsten wij dit soort figuren als gevaarlijke psychopaten. Immers naast het opheffen van alle ziekten en kwalen is er in Harari’s toekomstvisie geen plaats meer voor een privésfeer en ook niet voor de mens als subject. Alles is volledig bestuurbaar. Het laat zich raden door wie: Harari en de kompanen van Klaus Schwaab; de zelfbenoemde elite derhalve. Het is niet zo dat Harari voor een dergelijke toekomst waarschuwt; hij ziet het als een wenselijke ontwikkeling.
Zijn mensbeeld berust evenwel op een fundamenteel misverstand. Het menselijk brein werkt niet zoals een computer en evenmin is het juist dat de menselijke geschiedenis wordt gekenmerkt door gestage vooruitgang. Dat mag misschien gelden voor wetenschap en techniek, maar van een morele vooruitgang is zeker geen sprake. De bloedigste eeuw tot nu toe was de 20e (Hitler, Stalin, Mao, Pol Pot, etc.). Ook al zou je het menselijk denken als een algoritme kunnen zien, dan volgt daar nog niet uit dat het menselijk denken louter algoritme is. De zwaartekracht kun je mathematisch duiden, maar dat wil nog niet zeggen dat de klap niet hard aankomt als je van het balkon afdondert.
Dat er een einde zal komen aan het Ik - het subject - en aan de vrije wil is ronduit een enge gedachte. Bovendien, er klopt iets niet. Als er geen Ik meer bestaat, maar we gaan allemaal op als druppels in de oceaan waardoor er een einde komt aan het bestaan van deze druppels, dan bestaat er ook geen Harari meer. Dat zou niet zo erg zijn, maar wie bestaat er dan nog wel om alles te besturen? Er klopt nog meer niet. Een professor die beweert dat de mens een machine is, och, daar kan ik mee leven. Maar een mens die van zichzelf beweert dat hij een machine is leidt toch echt aan een persoonlijkheidsstoornis. Harari schrijft over mensen alsof hij er zelf geen is. Wat aan de mensvisie van Harari ontbreekt is het typisch eigene van de mens. Dat leidt niet tot een hogere ontwikkeling van de mens, maar tot degeneratie en uiteindelijk de afschaffing van de mens.
We hoeven niet bang te zijn dat zijn toekomstvisie werkelijkheid zal worden. God mag dan wel altijd vergevingsgezind zijn, de mens soms, de natuur nimmer. De natuur is meedogenloos, zij wreekt zich altijd. Ga tegen de natuur in, en het loopt verkeerd af. De natuur - ook de menselijke natuur - is een onberekenbaar ding (en dus niet in een algoritme te vangen), tot geen enkel compromis bereid en volstrekt stoïcijns onverschillig tegenover tegennatuurlijke pogingen. Dat weet iedereen uit ondervinding die weleens in een onweersbui is beland of uit een boomhut is gevallen. Van regen wordt je nat en de zwaartekracht laat zich niet uitschakelen.
Dat weet ook elke LGTBIQ+ activist. Zij haten biologen. Feiten die iedereen uit biologie kan afleiden en al honderden jaren voor iedereen no-brainers zijn, worden hardhandig buitengewerkt. Biologische feiten zijn feiten, wat sociologen en ideologen ook mogen beweren. Een teken aan de wand is dat er niet over gediscussieerd kan worden. Argumenten worden ‘weerlegd’ met ordinair geschreeuw. Tegenspraak wordt niet geduld. Als een bioloog uitlegt waarom er in de biologie maar twee geslachten, weet je dat hem een lynchpartij te wachten staat. Om die reden zegt de universiteit de lezing af. Als vervolgens iemand komt uitleggen dat er 150 gendervormen zijn, wordt hij met alle egards ontvangen. Dat zijn gedachten alleen op emoties gebaseerd zijn doet niet ter zake. Ook universiteiten zijn geen vrijplaats meer voor vrije wetenschap.
Inmiddels is deze gekte ook doorgedrongen op overheidsniveau. Toen Harry Miller zich middels een Tweet kenbaar maakte dat hij twijfelde aan de echte vrouwelijkheid van transvrouwen, kreeg hij de politie op bezoek. Men kwam hem waarschuwen dat hij dit niet nog eens zou moeten doen. Dat is vreemd. Immers nergens in het Engelse Wetboek van strafrecht staat dat hij door deze uiting een strafbaar feit had gepleegd. Kortom, de politie kan hem er niet op aanspreken. Dat de politie dat toch doet is bizar. Doorgaans gebeurt zoiets louter in Kafka-boeken. De Tweet van Miller: “Je borsten zijn gemaakt van siliconen, je vagina komt nergens uit”. Dat lijkt mij vanuit biologisch-wetenschappelijk gezichtspunt een correcte beschrijving van de realiteit van een transvrouw. Maar feiten doen er in dit soort debatten niet toe. Er volgde een rechtszaak. Lang verhaal kort: de rechter bepaalde dat Miller geen strafbaar feit had begaan. Maar de politie legde zijn voorval in zijn dossier vast als een “transfoob non-crime hate incident”. Kafka had het niet kunnen bedenken: een strafbaar niet-strafbaar feit. In Noord-Korea kijken we er niet van op als om politieke redenen de politie bij je op bezoek komt. In democratisch Engeland kennelijk ook niet.
In Duitsland kennelijk ook niet. Daar heeft de nieuwe regeringscoalitie een voorstel ingediend om een meldpunt op te richten voor gendervijandige haat-incidenten die niet in de politiestatistieken voorkomen omdat ze niet strafbaar zijn en dus toegestaan zijn. Meestal bedoeld men dan een niet welgevallige andere mening. Kortom, men wil overgaan tot het registreren van niet-strafbare feiten. Ook hier: exit logica, enter Kafka. Wat het criterium is om in aanmerking te komen voor registratie weet uiteraard niemand. We hebben voor dergelijke ontwikkelingen gewoon een woord: politiestaat. Kom ik nu ook in dit register te staan….?