Wat zou de rol van universiteiten moeten zijn? Om een goed moreel karakter te bevorderen? Om een einde te maken aan racisme, seksisme, economische onderdrukking, en andere sociale kwalen? Om diversiteit en democratie te bevorderen en verantwoordelijke burgers voort te brengen? In zijn boek ‘Save the World On Your Own Time’ betoogt Stanley Fish dat, hoe lovenswaardig deze doelen ook mogen zijn, er slechts één juiste taak is weggelegd voor de academische wereld: het bevorderen van kennis en het toerusten van studenten om zelf kennis te verwerven. Punt. Wanneer docenten zichzelf opwerpen als moralisten, politieke activisten, of pleitbezorgers van maatschappelijke verandering in plaats van als erkende experts in een bepaald onderwerp en de methoden die gebruikt worden om het te analyseren, schieten ze tekort in hun taak.
En toch is het schering en inslag dat professoren hun politieke opvattingen in de collegezaal uitventen en proberen zij de politieke opvattingen van hun studenten te beïnvloeden. Degenen die dit doen beroepen zich vaak op academische vrijheid, maar - zegt Fish - academische vrijheid is niet de vrijheid om te doen wat in de geest van de professor opkomt. De enige verplichting van een professor is "om het materiaal in de syllabus te presenteren en studenten kennis te laten maken met de modernste analysemethoden. Niet om politiek te bedrijven, maar om het te bestuderen; niet om te bekeren voor of tegen religieuze doctrines, maar om ze te beschrijven; niet om Intelligent Design te promoten of te veroordelen, maar om uit te leggen wat het is en de aantrekkingskracht ervan te analyseren”.
Fish heeft gelijk. Red de wereld in je vrije tijd, maar niet als je als leraar voor de klas staat. Daar moet je de leerlingen leren lezen, schrijven en rekenen, niet het partijprogramma van jouw voorkeur promoten. Red de wereld in je vrije tijd, maar niet door vrijdag niet naar school te gaan. Nee, Greta, naar school gaan is je plicht, en je moet er gewoon leren wat er op het lesprogramma staat. Ja, je kunt spijbelen, dat is van alle tijden, maar claim niet het recht om te staken. Red de wereld in je eigen tijd. Op zaterdag bijvoorbeeld. Maar ja, dan breng je waarschijnlijk een stuk minder medestanders op de been.
Red de wereld in je vrije tijd, maar niet wanneer je als professor voor je studenten staat in een hoorcollege op de universiteit. Colleges zijn er niet niet om politieke correctheid te bepleiten, maar om kennis en inzicht te verwerven. Dat geldt ook voor studenten. Een universiteit is geen democratie en als student ben je geen klant die koning is. Activisme doe je maar in je eigen tijd. Als professor kun je politieke standpunten bespreken, maar geen partij kiezen.
Red de wereld in je vrije tijd, maar niet wanneer je een journalist bent die feiten verzamelt en er verslagen van maakt. Niets is tragischer dan de journalist die de ideologische activist uithangt, die informatie niet langer scheidt van opinie. Dat doe je maar op je eigen blogje, maar niet in de krant. Als journalist moet je niet emotioneel betrokken raken bij de goede zaak, maar feitelijk verslag uitbrengen over de meestal slechte wereld.
Red de wereld in je eigen tijd, maar niet als je zanger bent van U2, en zeker niet tijdens concerten. Je faalt in je roeping als je je talent en gezag misbruikt om te pleiten voor Seawatch. Ik kom voor de muziek, maar niet voor je mening. Red de wereld in je vrije tijd, maar niet als je pastoor bent in de preek van de zondagmis, of als je paus bent op bezoek bij het World Economic Forum. Dan moet je het evangelie verkondigen, bekommerd zijn om de zielenrust van de mensen die aan je zijn toevertrouwd.
Doe je werk. Dan kun je de wereld redden.