Na afloop van een matige wedstrijd afgelopen zaterdag
reageerde de Duitse trainer als volgt: “Er was slecht gevoetbald want er was
sprake van jeugdig enthousiasme”. Het ontbrak de spelers volgens de trainer aan
professionaliteit.
Ik meen dat het tegenovergestelde het geval is: er wordt in
het betaald voetbal vaak slecht gespeeld omdat het ontbreekt aan jeugdig
enthousiasme. Dat neem ik de spelers niet kwalijk. Ze krijgen een niet te
onthouden groot aantal opdrachten mee, en langs de lijn staat een schreeuwende
coach met als gevolg dat spelers vooral risicoloze acties maken. Ze mogen geen
fouten maken. Ja, dan krijg je dat.
Ik zou alles over hebben voor jeugdig enthousiasme. Je kunt
niet van tevoren verordonneren wat de juiste oplossing is in bepaalde
situaties. Er is geen juiste oplossing. Dat is nu wat voetbal zo mooi maakt.
Acties van spelers van mijn jeugdelftal mogen van mij mislukken zonder dat daar
moeilijk over gedaan gaat worden. En dan is daar ineens die geweldige actie die
ook de trainer van tevoren niet bedacht zou hebben. De klassieke denkfout is
dat een actie pas goed uitgevoerd kan worden nadat die er op de training na
eindeloze herhaling ingesleten is. Dat je in feite dus eigenlijk pas na jaren
ervaring een bepaald niveau kunt halen. Jong talent bewijst het tegendeel. Ook
hier is het omgekeerde het geval: wat bijna alle volwassen spelers hebben
afgeleerd is denken en doen als een jeugdspeler: vol enthousiasme iets
ondernemen wat je tevoren niet bedacht hebt.
Wie zijn de beste voetballers? Volwassenen die denken en
doen als een jongen. Je ziet het nog steeds bij Messi. Als hij aan een actie
begint heeft hij zelf geen idee hoe het gaat eindigen. Heerlijk, dat onbevangen
onvoorspelbare geniale gepingel. Natuurlijk, je moet van tevoren een bepaalde
tactiek doornemen en er is techniek, inzicht en inzet nodig, maar laat jongens
jongens zijn en geen vroegoude mannen. Als voetbal vooral een kwestie is van
geen fouten mogen maken regeert de angst en krijg je gevaarloos geschuif en blij
zijn met 0 – 0.
Het onwaarschijnlijke doelpunt van Marco van Basten tegen de
Russen, of dat van Bergkamp tegen de Duitsers, het doelpunt van van Persie
tegen Spanje; ze zouden niet gescoord hebben als ze alleen maar geluisterd
zouden hebben naar de oeverloze instructies van de trainer.
Dit is ook wat ik zou wensen voor de Kerk. Sta voor je
geloof, wees één met de Wereldkerk, maar heb ook de onbevangenheid en
onverschrokkenheid van de heiligen. We leven in een angstige tijd, zo hoor ik
elke dag. Nee, we leven helemaal niet in een angstige tijd. De tijden zijn
nooit anders geweest. Ik schrijf deze column op de dag van St. Bonifatius. Van
angst was weinig te bespeuren bij onze geloofsheld, hoewel zijn tijd veel
moeilijker was voor de Kerk dan onze tijd. Ik vermoed dat hij ook geen cursus
management had gevolgd. Ik vermoed dat ook moeder Teresa en Peerke Donders geen
beleidsplan hadden. Niet dat wij onbezonnen aan de slag moeten gaan. Gebruik je
verstand. Maar verder graag iets minder gesomber en scorebordpaniek. Graag iets
meer enthousiasme zoals dat eigen is aan de jeugd.