bijdrage van pastoor Mennen op fortesinfide.nl
Naar aanleiding van de Amazonesynode zegt Mgr. de Korte in het KN dat er twee benaderingswijzen zijn: “Binnen de Kerk is er een synthetische lijn en een anti-synthetische lijn. Bij de synthetische lijn probeert men de waarheid, de goedheid en de schoonheid van de andere cultuur te integreren in de expressie van het geloof. Bij de anti-synthetische lijn wordt dat juist afgewezen.” Dan wordt er verder gezegd dat de Korte zelf van de synthetische lijn is en zijn hulpbisschop van de anti-synthetische lijn.
Dit lijkt me, eerlijk gezegd, baarlijke nonsens. Het is helemaal niet zo simpel. De katholieke Kerk heeft bij de missionering altijd geprobeerd het ware, het goede en het schone van een te missioneren cultuur te integreren. Zo is in het begin al het christendom verbonden met Grieks-Romeinse beschaving en zo werd Kerk draagster van de unieke christelijke Westerse cultuur. Daarbij heeft de Kerk alle mooie dingen van de Grieks-Romeinse cultuur overgenomen: beeldende kunst, architectuur en grote filosofen zoals Plato en Aristoteles en die gekerstend maar tegelijk ook radicaal alle heidense elementen die niet met het christelijk geloof overeenkomen, afgewezen: zoals de ondergeschiktheid van de vrouw, abortus, kindermoord, liederlijke toneelspelen en bloederige gladiatorengevechten. De tempels werden langzamerhand omgevormd tot kerken maar niemand haalde het in zijn hoofd eerbied te hebben en te betuigen voor de Romeinse afgoden. Integendeel de eerste christenen stierven nog liever dan dat te doen. Heel de geschiedenis door hebben missionarissen van de bestaande cultuur opgenomen wat bij het evangelie paste en afgewezen wat ermee in strijd was. Dit is de echte synthetische lijn waartegen niemand in de Kerk bezwaar zal hebben, ook Mgr. Mutsaerts niet.
Voor het eerst in heel de kerkgeschiedenis wijkt nu het centrale gezag in de Kerk van deze synthetische benadering (normale inculturatie) af en verkondigt syncretistische (willekeurige vermenging van echt heidense elementen met christelijke) opvattingen. Het is niet zo dat een of andere verwarde bisschop of zomaar een overjarige bevrijdingstheoloog wat rare dingen op de Amazonesynode hebben gezegd, nee, het door de paus goedgekeurde werkdocument van de synode bevat allerlei syncretistische elementen: het begrip Moeder Aarde komt er al in voor; de Amazone wordt naast de Bijbel een vindplaats van theologie genoemd; we moeten meer oog krijgen voor het ecologisch belang van de Amazoonse geestenverering. Dit moet volgens het synodedocument en veel synodevaders opgenomen worden in het katholieke Amazoonse geloof. En dat ik hiermee geen onzin beweer, wordt bewezen in het hele Pachamama-gebeuren, waarbij onder het toeziend en goedkeurend oog van de paus (in 2000 jaar nog nooit vertoond) zich heidense rituelen afspelen in Vaticaanse tuinen rond godin Pachamama. Deze afgodische dame werd later plechtig in een processie met de paus de St.-Pieter ingedragen en ze kreeg een plaats in de synode-aula. Hoort dit bij de synthetische visie van Mgr. de Korte? Dat zal wel, want alleen daartegen richten zich de opmerkingen van zijn hulpbisschop, die volgens het KN anti-synthetisch is.
De godin in de St.-Pieter, foto (c) lifesitenews, Vatican News / video screen grab
Het gaat in deze hele kwestie niet over synthetisch of anti-synthetisch ofwel modern of ouderwets. Daar kunnen we discussie over voeren maar daar kunnen we allemaal wel mee leven. Het gaat hier om het katholieke geloof zelf. Op het hoogste niveau van de Kerk wordt er afgeweken van het katholieke geloof zelf. Voor dat op belangrijke punten afwijken van de katholieke leer hebben wij in de Kerk een duidelijk woord: heresie of ketterij. Dat is een van de belangrijkste zonden tegen de Kerk. Het gezag in de Kerk is geroepen hiertegen op te treden zoals alle pausen en concilies in het verleden van de Kerk gedaan hebben. De huidige paus en “zijn” synodes doen dat niet. Ze bedrijven of bevorderen minstens bepaalde ketterijen, mede ook door bewust onduidelijke taalgebruik of het ventileren van tegengestelde meningen. Het Pachamama-gebeuren gaat verder dan ketterij: het is apostasie (geloofsafval) door in te stemmen met het aanbidden van afgoden wat op radicale wijze ingaat tegen het eerste gebod van de decaloog.
De bisschop zegt in het KN dat hij mij teruggefloten heeft omdat ik de paus een ketter noemde. Nou met dat terugfluiten valt het nogal mee: op een kapittelvergadering heeft hij mij gezegd, dat een dergelijke beschuldiging echt niet kon, en een einde maakte aan iedere dialoog. Nou weet ik niet welke “dialoog” men met ketters zou moeten voeren. Geconfronteerd met de constante leer van de Kerk kunnen ze instemmen of afwijzen. Als ze instemmen met de leer, is er niets aan de hand. Doen ze dat niet, dan zijn ze ketters. Bovendien heb ik in heel zijn pontificaat nog nergens gezien dat de paus tot een dialoog bereid is. De dubia-kardinalen wachten nog steeds…..
Het gaat trouwens steeds verder. De rol van de paus in het Pachamama-gebeuren zou mij ertoe kunnen verleiden een nog ernstiger kwalificatie dan “ketter” aan de paus te geven. Ik zal dat nu niet doen maar iedereen mag zijn eigen eerlijke conclusies trekken.
5 november 2019