Fiducia Supplicans - de omstreden Verklaring van het Dicasterie van de Geloofsleer - is vooral een laf document. Het weigert homo-praktijken als intrinsiek kwaad te benoemen.Het is inmiddels duidelijk dat Fiducia Supplicans niet gaat over een uitbreiding van de betekenis zegeningen, maar van een bewuste wijziging van wat zonde is. Bezwaren van talrijke bisschoppen, ja zelfs bisschoppenconferenties, honderden priesters en gelovigen worden arrogant weggewuifd.
FD legt ‘zegeningen’ zo uit dat het geen duidelijke betekenis meer heeft. Dat gebeurt vaker onder dit pontificaat. Als begrippen inhoudsloos worden laten ze zich gemakkelijk manipuleren. Noem een kind in de moederschoot geen kind, maar een klomp cellen, en je kunt ermee doen wat je wilt. Dan is abortus geen moord, maar een chirurgische ingreep. Geef ‘zegening’ een nieuwe betekenis, en je kunt er van alles mee doen. Het toverwoord dat dan gemakkelijk van stal wordt gehaald is ‘pastoraal’. Een formele zegen is niet toegestaan, aldus de Verklaring, maar een spontane zegen wel. Dat is pastoraal.
Hoe vaak wordt het woord ‘pastoraal’ gebruikt om het leergezag opzij te zetten, om de leer en het leven tegenover elkaar te zetten, om vervolgens het leven dat haaks staat op de doctrine goed te praten. Pastorale zorg is geen zielzorg meer; het is zielloos geworden. De doctrine wordt opzij gezet, het zijn immers maar woorden, het zegt niets over de werkelijke betekenis, zo redeneert men. Het nominalisme is terug van (nooit) weggeweest. Het subjectivisme en relativisme vieren hoogtij vandaag de dag op het Dicasterie van de `geloofsleer. ‘Dicasterie van Deconstructie’ zou een passender aanduiding zijn.
Waar dit toe leidt is voor mij duidelijk. In mijn land - Nederland - zette deze ontwikkeling in de jaren ‘60 in met een zogeheten ‘Pastoraal Concilie’. Alle doctrinaire begrippen werden uitgehold. Thomas van Aquino werd gecanceld, William van Ockham werd op de troon gezet. Ze noemden dit concilie “pastoraal”. Inmiddels is Nederland het meest geseculariseerde land ter wereld. Er was slechts één bisschop die zich verzette. Hij gaf echt om de zielen van de gelovigen. De rest zweeg. In Nederland is het vak ‘pastoraal-theologie’ uitgevonden. Maar het is geen wetenschap. Het wordt gebruikt om echte wetenschap te relativeren. Dat is precies wat paus Franciscus doet, dat is precies wat kardinaal Fernandez doet, dat is precies wat Fiducia Supplicans doet. Moraal wordt tegenover dogmatiek geplaatst. Dat is precies wat Amoris Laetitia deed.
Men vergeet één ding. Al deze toegevingen aan de seculiere cultuur hebben geen enkele aantrekkingskracht op jongeren. Liberale seminaries en congregaties zijn op sterven na dood. Het zijn juist de traditionele seminaries en congregaties die bloeien. Terwijl de Kerk in Nederland aan het infuus ligt (gemiddelde leeftijd kerkbezoekers is boven de 70 jaar), zie ik de bijeenkomsten van jongerengroepen groeien. Zij komen vaak uit atheïstische omgeving, maar zijn op zoek naar de waarheid. Via via komen ze bij de katholieke kerk uit, bij pastoors die gewoon katholiek zijn, die geen vage theorieën verkondigen, maar trouw zijn aan de Traditie. Waar gaat het verlangen van deze jongeren naar uit: naar de eucharistie, naar aanbidding, naar verdieping. Zij zijn het die het sacrament van de biecht herontdekt hebben. Het komt wel weer goed.
Misschien zijn de huidige ontwikkelingen in het Vaticaan wel een zegen. Nu komt duidelijk aan het licht hoe het er voorstaat in Rome, zodat ook een ommekeer mogelijk is. Kijk eens naar degenen met wie de paus zich omring. Met James Martin. Franciscus bevordert McElroy, de man die van mening is dat de Kerk haar leer omtrent sodomie - laten we het beestje maar gewoon bij de naam noemen - moet veranderen. Hij bevordert Hollerich tot kardinaal, Hollerich die van mening is dat de kerkelijke moraal omtrent seksualiteit wetenschappelijk en sociologisch verkeerd gefundeerd is. Hij schrijft aan zuster Jeannine Gramick dat hij haar New Ways Ministries steunt. Hij bevordert zijn Argentijnse vriend Fernandez tot kardinaal en tot hoofd van het Dicasterie van de Geloofsleer. Deze Fernandez heeft een pornografisch boek geschreven waarin hij onder meer beschrijft hoe een 16-jarig meisje een seksuele ervaring heeft met Jezus. Ook weidt hij enorm uit over orgasmes. En het is deze Fernandez die moet oordelen over het seksueel misbruik in de Kerk. Elke bisschop die er achter komt dat een van zijn priesters zo’n onsmakelijk boek heeft geschreven, zou deze meteen suspenderen. Paus Franciscus niet. Die ziet het probleem niet. Het is trouwens niet het enige pornografisch boek dat hij geschreven heeft. Hij zou het nu niet meer doen, zo zegt hij. Maar hij distantieert er zich geenszins van. En deze man is de auteur van Amoris Laetitia.
“Is de paus katholiek” was tot voor kort een retorische vraag. Tegenwoordig is het een vraag. Wat te doen? Aan dit pontificaat komt vanzelf een einde. Is hij de geldige paus? Ja. Moet u hem gehoorzamen? Nee. Blijf in de Kerk! Verlaat de Kerk niet! Het is de Kerk van Christus. Die Kerk is heilig. Het personeel niet.
+Rob Mutsaerts
Aux. Bisschop ‘s_Hertogenbosch