Aartsbisschop Joseph F. Naumann van Kansas City, Kansas, schreef het volgende commentaar in antwoord op recente uitspraken van kardinaal Robert McElroy van San Diego en kerkleiders in andere delen van de wereld die oproepen tot veranderingen in de benadering van de katholieke kerk ten aanzien van de seksuele moraal.
Ik werd volwassen in de jaren zestig. Het was
een tijdperk van burgerlijke onrust, rassenrellen, anti-oorlogsprotesten en de
seksuele revolutie. De tekst op een van de populaire bumperstickers uit die
tijd luidde: Zet Vraagtekens bij Alles. Deze maatschappelijke gebeurtenissen
vielen samen met de zittingen van het 2e Vaticaans Concilie en de vroege
uitvoering daarvan. Het concilie bracht prachtige en hoognodige vernieuwing in
vele aspecten van het katholieke leven. Helaas was er ook een ernstige
misinterpretatie van het concilie die morele verwarring in de hand werkte. De
giftige ideeën van de seksuele revolutie slopen de kerk binnen.
Er werd een grote culturele mythe verspreid
dat men niet gelukkig kon zijn of vervulling vinden als men niet seksueel
actief was. Het aantal echtscheidingen steeg dramatisch binnen de samenleving
en de kerk. De traditionele seksuele moraal werd als achterhaald beschouwd. De
deugd van de kuisheid werd bespot. Invloedrijke stemmen binnen de kerk
probeerden de “geest van het concilie” te gebruiken om de katholieke
seksuele moraal te veranderen. Met de beschikbaarheid en culturele omarming van
‘de pil’ waarschuwde paus Paulus VI dat seksuele intimiteit buiten het
huwelijksverbond gemeengoed zou worden en dat de toegebrachte schade voor
kinderen, vrouwen, mannen en de samenleving catastrofaal zou zijn. De Heilige
Vader was profetisch. Buitenechtelijke geboorten, abortus en pornografie werden
gemeengoed. Seksueel overdraagbare aandoeningen bereikten epidemische niveaus.
In tegenstelling tot de voorspellingen van voorstanders van anticonceptie en
abortus, stegen kindermisbruik tot recordhoogten.
Het ongeëvenaarde geluk dat voorstanders van
zogenaamde seksuele vrijheid beloofden werd nooit werkelijkheid. In plaats
daarvan vinden we onder jonge volwassenen verontrustend hoge niveaus van angst,
depressie en eenzaamheid. Pornografie en andere vormen van seksuele verslaving
tieren welig en maken velen op jonge leeftijd tot slaaf. De afkalving van de
seksuele moraal gaat al tientallen jaren door. Een van de culturele
misvattingen is de heersende opvatting dat homoseksuele praxis gezond en
normaal is, gewoon een andere keuze van levensstijl.
De laatste jaren heeft onze culturele verwarring
geleid tot een genderideologie, die beweert dat mensen hun biologische geslacht
kunnen ontkennen. Tragisch genoeg worden veel jongeren onder druk gezet om
hormonale behandelingen te ondergaan om van gender te veranderen en hun lichaam
te verminken door “geslachtsverandering”. Het heeft me bedroefd dat bij de
voorbereiding van de Synode over synodaliteit door sommigen in de kerkleiding
opnieuw is geprobeerd de morele verwarring over de menselijke seksualiteit te
reanimeren. De Duitse Synodale Weg is een treffend voorbeeld. De leiding van de
Duitse bisschoppenconferentie heeft correcties van paus Franciscus afgewezen.
Het meest verontrustend waren de verklaringen van kardinaal Hollerich (Luxemburg) die beweert dat de kerkelijke leer met
betrekking tot homoseksualiteit onjuist is, omdat hij gelooft dat de
sociologisch-wetenschappelijke basis van deze leer niet langer correct is. De
uitspraken van kardinaal Hollerich zijn bijzonder zorgwekkend vanwege de
leidende rol die hem als relator-generaal voor de Synode over Synodaliteit is
toebedeeld.
Meest recentelijk heeft kardinaal Robert
McElroy in een artikel in het jezuïetentijdschrift America magazine
de beschuldiging geuit dat de katholieke kerk “structuren en culturen van uitsluiting bevat
die al te velen van de kerk vervreemden of hun reis in het katholieke geloof
enorm zwaar maken”. Kardinaal McElroy is voorstander van wat hij radicale inclusie
noemt, waarbij iedereen wordt opgenomen in de volledige gemeenschap met de kerk
op zijn of haar eigen voorwaarden. Het mandaat van Jezus aan de apostelen om
alle volken tot discipelen te maken, wordt zo opgevat dat de tent van de kerk
wordt uitgebreid door gedragingen toe te laten die in strijd zijn met de leer
van onze Heer zelf. Kardinaal McElroy lijkt te geloven dat de kerk 2000 jaar
lang het belang van haar seksuele morele leer heeft overdreven, en dat radicale
integratie boven leerstellige trouw gaat, vooral op het gebied van de morele
leer van de kerk over menselijke seksualiteit.
Naar mijn mening is dit een zeer ernstige en
gevaarlijke fout. Ons begrip van de seksuele moraal is van grote invloed op het
huwelijk en het gezinsleven. Het belang van huwelijk en gezin voor de
samenleving, de cultuur, de natie en de kerk kan niet worden overschat.
Voorstanders van radicale inclusie halen de omgang van Onze Heer met zondaars
aan. Het is waar dat tegenover de harde kritiek van religieuze leiders Jezus grote
bezorgdheid, mededogen en barmhartigheid aan de dag legde tegenover zondaars.
In elk geval roept Jezus ook degenen die zijn discipelen willen worden op tot
berouw en bekering. Moeten we de oproep van Jezus tot bekering opvatten als het
bevorderen van een cultuur van uitsluiting? Was het duidelijke en uitdagende
onderricht van Jezus over het huwelijk of de gevolgen van lust bedoeld om te
vervreemden, of was het een uitnodiging tot bevrijding en vrijheid? Was
radicale insluiting de hoogste prioriteit van onze Heer, toen veel discipelen
wegliepen na zijn rede over het Brood des Levens?
Moet iemand van ons verbaasd zijn dat wanneer
we luisteren naar degenen in de periferie, degenen die niet in onze kerken
zitten, degenen die niet katholiek zijn en zelfs degenen die niet in Jezus
geloven, dat velen het oneens zullen zijn met onze morele leer die haaks staat
op de seculiere opvattingen van onze tijd? Betekent dit dat we berouw moeten
tonen voor het creëren van structuren van uitsluiting en de geest van de seculiere
cultuur moeten omarmen? Paus Franciscus heeft duidelijk gezegd dat synodaliteit
niet betekent: stemmem over de leer en het morele onderricht. De Heilige Vader
heeft ons er ook aan herinnerd dat synodaliteit een poging is om te luisteren
naar de Heilige Geest en niet naar de tijdgeest.
Als we ernaar streven ware leerlingen van
Jezus te zijn, vereist dit dan niet dat we tegencultureel zijn? Wat trok in het
begin van de kerk de mensen naar het christendom? Was het radicale inclusie?
Zeker, het evangelie van Jezus werd aangeboden aan iedereen, man en vrouw, Jood
en niet-Jood. Maar in de uitnodiging van onze Heer zat altijd een oproep tot
bekering, niet dat iedereen welkom was op zijn eigen voorwaarden. Gingen de
brieven van Paulus of de preek van Petrus op Pinksteren over radicale inclusie,
of waren ze een oproep tot bekering? Wat de cultuur aan het begin van het
christendom evangeliseerde, was deels de radicale liefde die christelijke
huwelijken en gezinnen kenmerkte. Wat velen tot het christendom aantrok was het
getuigenis van de martelaren!
In februari organiseert het aartsbisdom
Kansas City een retraite voor volwassen kinderen uit huwelijken die eindigden
in echtscheiding of scheiding van tafel en bed. Volwassen kinderen uit
gescheiden huwelijken vormen een grote groep slachtoffers van de seksuele
revolutie. Als we luisteren naar hen die zich in de periferie bevinden, moeten
we ook de pijn aanhoren van volwassen kinderen ten gevolge van echtscheiding,
jonge mensen die zonder de aanwezigheid van een liefhebbende vader zijn
opgevoed, degenen die op jonge leeftijd verslaafd zijn geraakt aan pornografie
en degenen die emotioneel getekend zijn door losbandigheid. Het evangelie
dwingt ons naar ieder mens te kijken als iemand die gemaakt is naar het beeld
van God. Wij kijken naar ieder mens met de verwachting dat God zich door hen
aan ons wil openbaren. Wij vereren ieder mens als van zo grote waarde dat Jezus
op Golgotha zijn leven gaf voor ieder van ons. Daarom behandelen wij ieder mens
met de hoogste eerbied en respect – ongeacht leeftijd, ras, etniciteit,
geslacht, fysieke kracht, intellectuele vermogens of seksuele geaardheid. Dat
wil niet zeggen dat wij elke gemaakte keuze respecteren en eerbiedigen.
Wij erkennen onszelf als zondaars die Gods
genade nodig hebben, en daarom proberen wij medezondaars hartelijk te
verwelkomen. Wij respecteren anderen genoeg om hen uit te nodigen vrij te
worden van slavernij aan de zonde. De deugd der kuisheid beleven in deze
overgeseksualiseerde cultuur is voor ons allen een uitdaging. Wij zijn bereid
en enthousiast om samen met anderen te streven naar deugdzaamheid en elkaar te
begeleiden op de weg van voortdurende bekering.
Ik bid dat de Synode over Synodaliteit niet onbedoeld morele verwarring doet herleven en nieuw leven inblaast. Als we werkelijk naar de Heilige Geest luisteren, vertrouw ik erop dat hij ons er niet toe zal brengen onze morele leer op te geven om de giftige geest van een tijdperk dat onderdrukt wordt door de dictatuur van het relativisme te omarmen.