Wat zou de rol van universiteiten moeten zijn? Om een goed
moreel karakter te bevorderen? Om een einde te maken aan racisme, seksisme,
economische onderdrukking, en andere sociale kwalen? Om diversiteit en
democratie te bevorderen en verantwoordelijke burgers voort te brengen? In zijn
boek ‘Save the World On Your Own Time’ betoogt Stanley Fish dat, hoe
lovenswaardig deze doelen ook mogen zijn, er slechts één juiste taak is weggelegd
voor de academische wereld: het bevorderen van kennis en het toerusten van
studenten om zelf kennis te verwerven. Punt. Wanneer docenten zichzelf opwerpen
als moralisten, politieke activisten, of pleitbezorgers van maatschappelijke verandering
in plaats van als erkende experts in een bepaald onderwerp en de methoden die
gebruikt worden om het te analyseren, schieten ze tekort in hun taak.
En toch is het schering en inslag dat professoren hun
politieke opvattingen in de collegezaal uitventen en proberen zij de politieke
opvattingen van hun studenten te beïnvloeden. Degenen die dit doen beroepen
zich vaak op academische vrijheid, maar - zegt Fish - academische vrijheid is
niet de vrijheid om te doen wat in de geest van de professor opkomt. De enige
verplichting van een professor is "om het materiaal in de syllabus te
presenteren en studenten kennis te laten maken met de modernste
analysemethoden. Niet om politiek te bedrijven, maar om het te bestuderen; niet
om te bekeren voor of tegen religieuze doctrines, maar om ze te beschrijven;
niet om Intelligent Design te promoten of te veroordelen, maar om uit te leggen
wat het is en de aantrekkingskracht ervan te analyseren”.
Fish heeft gelijk. Red de wereld in je vrije tijd, maar niet
als je als leraar voor de klas staat. Daar moet je de leerlingen leren lezen,
schrijven en rekenen, niet het partijprogramma van jouw voorkeur promoten. Red
de wereld in je vrije tijd, maar niet door vrijdag niet naar school te gaan. Nee,
Greta, naar school gaan is je plicht, en je moet er gewoon leren wat er op het
lesprogramma staat. Ja, je kunt spijbelen, dat is van alle tijden, maar claim
niet het recht om te staken. Red de wereld in je eigen tijd. Op zaterdag
bijvoorbeeld. Maar ja, dan breng je waarschijnlijk een stuk minder medestanders
op de been.
Red de wereld in je vrije tijd, maar niet wanneer je als
professor voor je studenten staat in een hoorcollege op de universiteit.
Colleges zijn er niet niet om politieke correctheid te bepleiten, maar om
kennis en inzicht te verwerven. Dat geldt ook voor studenten. Een universiteit
is geen democratie en als student ben je geen klant die koning is. Activisme
doe je maar in je eigen tijd. Als professor kun je politieke standpunten
bespreken, maar geen partij kiezen.
Red de wereld in je vrije tijd, maar niet wanneer je een
journalist bent die feiten verzamelt en er verslagen van maakt. Niets is
tragischer dan de journalist die de ideologische activist uithangt, die
informatie niet langer scheidt van opinie. Dat doe je maar op je eigen blogje,
maar niet in de krant. Als journalist moet je niet emotioneel betrokken raken
bij de goede zaak, maar feitelijk verslag uitbrengen over de meestal slechte
wereld.
Red de wereld in je eigen tijd, maar niet als je zanger bent
van U2, en zeker niet tijdens concerten. Je faalt in je roeping als je je
talent en gezag misbruikt om te pleiten voor Seawatch. Ik kom voor de muziek,
maar niet voor je mening. Red de wereld in je vrije tijd, maar niet als je
pastoor bent in de preek van de zondagmis, of als je paus bent op bezoek bij
het World Economic Forum. Dan moet je het evangelie verkondigen, bekommerd zijn
om de zielenrust van de mensen die aan je zijn toevertrouwd.
Doe je werk. Dan kun je de wereld redden.