Tip voor Pia Dijkstra
“Een garantie geef je op stofzuigers” antwoordde Pia Dijkstra (D’66) toen haar gevraagd werd of mensen met het syndroom van Down zouden begrijpen wat haar Orgaandonatiewet voor hen zou betekenen. Oei. Gênant momentje voor drammer Dijkstra. Inmiddels dramt ze vrolijk verder met het promoten van de doodscultuur. Nu moet er weer een wet door de kamer gejast worden die mensen met een doodsverlangen recht geeft op hulp bij zelfmoord. Dat minister de Jonge begin 2020 eerst eens een uitgebreid onderzoek wil afwachten, beschouw zij als chantage.
Maar het kan ook anders. Er is goed nieuws vanuit Hollywood: The Peanuts Butter Falcon. Een aanrader, deze film: goed acteerwerk, het raakt je, grappig, prachtige montage en een prima soundtrack. Het verhaal speelt zich af in het kustgebied van North Carolina waar hard werkende vissers een boterham proberen te verdienen. En er is iets bijzonders aan de hand. Ik heb nog nooit een grote Hollywoodproduktie gezien met in de hoofdrol een acteur met het Down syndroom. Ik zie - nu ik er bij nadenk - überhaupt weinig dergelijke acteurs. There Is Something About Mary is de uitzondering die de regel bevestigt. Maar dit is wel de nodig jaren geleden.
De reden hiervoor is een trieste. Terwijl onze samenleving meer en meer begrip toont voor seksuele minderheden, kijkt het de andere kant op als er een gehandicapt kind in beeld komt. Hoe gek het ook klinkt, het heeft iets met elkaar te maken. De seksuele revolutie had tot doel plezier los te koppelen van consequenties, en rechten van verantwoordelijkheden. Zeg maar de roekeloze ethiek van een heidense puber. Wat dan natuurlijk helemaal lastig is voor een volwassene, is een gehandicapte baby. In Amerika heeft men dat eens onderzoekt. Het resultaat laat zich raden: 67% van alle zwangerschappen waarbij prenataal onderzoek uitwijst dat het kind het Down Syndroom heeft eindigt in een abortus.
Deze bizarre discriminatie van deze mensen waart door de gehele westerse wereld. IJsland meldt trots dat deze mensen niet meer in hun land voorkomen. Denemarken - de Denen hebben op heldhaftige wijze 95 procent van de Joodse Denen gered in de Tweede Wereldoorlog - meldt eveneens met trots dat 98% van de ongeboren kinderen met Down zijn geaborteerd. Daarmee zeg je tevens dat de 2% die ontsnapt zijn aan de abortuskliniek er eigenlijk niet hadden moeten zijn; welkom in Denemarken. Italië, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Engeland, België en Nederland vertonen allen percentages boven de 90%. Hitler had van dergelijke getallen alleen maar kunnen dromen. Dat de cijfers in de VS iets minder tragisch zijn heeft er wellicht mee te maken dat de Pro Life beweging daar sterker is.
Terug naar de film. The Peanut Butter Falcon vertelt het verhaal van Zack, een twintigjarige jongeman met het Down Syndroom. Zack heeft er geen weet van wie zijn ouders zijn, en de overheid weet niet goed raad met hem. Uiteindelijk plaatsen ze hem in een bejaardentehuis. Daar verveel Zack zich te barsten en beraamt een ontsnapping. Op tv heeft hij naar professioneel worstelen gekeken, en het is nu zijn droom zelf een professioneel worstelaar te worden. Zijn sociaal werkster Eleanor heeft het goed met Zack voor, maar is ervan overtuigd dat Zack niet zelfstandig kan leven. Zack ontsnapt inderdaad en belandt bij een zekere Tyler. Vanaf dit moment ontspint zich een echte Buddy-movie.
Lang verhaal kort, Zack test zijn grenzen, vindt zijn kracht, en komt op voor zichzelf en zijn recht om zijn droom na te jagen als worstelaar. Peanut Butter Falcon herinnert ons er op een goedmoedige manier aan dat mensen met beperkingen volwaardige mensen zijn, met een menselijk hart en menselijke geest, met ambities en beperkingen. Ze zijn onze buddy's.
De films van Sidney Poitier hebben flink bijgedragen aan de emancipatie van de zwarte Amerikanen. Ik hoop dat Zack Gottsagen nog een lange carrière voor de boeg heeft die hetzelfde resultaat tot gevolg heeft. Misschien wil Pia Dijkstra even tijd vrijmaken voor deze film. (4 september)